Op de meeste mobiele telefoons kan tegenwoordig de “schermtijd” per dag worden getoond: Hoeveel uur heb jij vandaag aan je telefoon besteed? Grote kans dat dit aantal vooral onder de jongere generaties behoorlijk hoog ligt. Social media als Instagram en TikTok vragen continu om de aandacht. Bij MediaTest vroegen we ons af wat al dit social mediagebruik doet met de gezondheid van deze jongere generaties. Dit onderzoek brengt aan het licht dat social media jongeren motiveren om te sporten, maar er is ook een keerzijde.
Slechtere gezondheid onder social mediagebruikers
MediaTest is goed op de hoogte van de social media-gewoontes van de Nederlandse jongeren: elk jaar wordt in ons grootschalige jongerenonderzoek gepeild of en hoe deze veranderd zijn. Dit jaar blijkt dat de jongeren gemiddeld maar liefst 3,5 uur per dag aan social media spenderen.
Daarnaast is gevraagd naar de gezondheid van de jongeren. Het blijkt dat jongeren die veel social media gebruiken, hun gezondheid een lager rapportcijfer geven dan degenen die zich hier minder mee bezig houden. Deze resultaten vormden de aanleiding voor dit verdiepende onderzoek: leidt overmatig social mediagebruik inderdaad tot een slechtere gezondheid, en waardoor komt dit?
De rol van fysieke activiteit, depressie en persoonlijkheid
Om de invloed van social mediagebruik op de gezondheid van jongeren goed in kaart te kunnen brengen, zijn er in dit onderzoek ook een aantal andere factoren bestudeerd die een effect kunnen hebben op deze relatie. Fysieke activiteit is hier één van; social mediagebruik is een activiteit die men meestal zittend achter een scherm uitvoert, wat ervoor kan zorgen dat men niet voldoende beweegt. Te weinig beweging is natuurlijk slecht voor de gezondheid. Andere factoren waar op basis van wetenschappelijke literatuur een belangrijke rol van wordt verwacht, zijn depressie en een introverte versus een extraverte persoonlijkheid (1,2).
Jongeren sporten meer door social media
Een onverwacht resultaat van het onderzoek is een significant positief verband tussen social mediagebruik, fysieke activiteit en daarmee de gezondheid van jongeren. Social media lijken de jongeren te kunnen motiveren om in beweging te blijven, wat een goede gezondheid stimuleert. Eerder wetenschappelijk onderzoek suggereert inderdaad dat social media een bron van motivatie zijn doordat hier bijvoorbeeld workouts, inspirerende quotes en prestaties van anderen op het gebied van sporten en afvallen worden gedeeld (3).
(1) Aalbers, G., McNally, R. J., Heeren, A., De Wit, S., & Fried, E. I. (2019). Social media and depression symptoms: A network perspective. Journal of Experimental Psychology, 148(8), 1454-1462. doi:10.1037/xge0000528.
(2) Liu, D., & Campbell, W. K. (2017). The Big Five personality traits, Big Two metatraits and social media: A meta-analysis. Journal of Research in Personality, 70, 229-240. doi:10.1016/j.jrp.2017.08.004.
(3) Vaterlaus, J. M., Patten, E. V., Roche, C., & Young, J. A. #Gettinghealthy: The perceived
influence of social media on young adult health behaviors. Computers in Human Behavior, 45, 151-157. doi:10.1016/j.chb.2014.12.013.
Nadelig voor de mentale gezondheid
Er is echter ook een keerzijde van overmatig social mediagebruik. De onderzoeksresultaten laten namelijk zien dat hierdoor depressieve gevoelens kunnen ontstaan, wat leidt tot een slechtere fysieke gezondheid. Deze depressieve gevoelens komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen; we zien daarnaast dat vrouwen over het algemeen meer social media gebruiken
Alleen negatieve gevolgen voor extraverte jongeren?
Als we kijken naar de rol van persoonlijkheid, zien we dat er een direct negatief effect bestaat van social mediagebruik op de fysieke gezondheid van extraverte jongeren, en geen effect op de gezondheid van introverte jongeren. Uit het onderzoek blijkt dan ook dat extraverte jongeren meer social media gebruiken, waardoor het waarschijnlijker is dat dit gebruik een effect heeft op de gezondheid.
Social mediagebruik ten tijde van corona
Door de coronacrisis zijn veel jongeren noodgedwongen thuisgebleven, wat vaak gepaard ging met minder of geen werk en verveling. Uit een ander onderzoek van MediaTest naar de ervaringen van jongeren met het coronavirus, bleek dat jongeren hun tijd onder meer gingen vullen met social media: maar liefst 47% is dit meer gaan gebruiken dan vóór de crisis.
Dit benadrukt het belang om eens stil te staan bij de gevolgen van social mediagebruik. In een tijd waarin veel mensen kampen met de nodige (gezondheids-)zorgen en stress, kan het voor sommigen goed zijn om het social mediagebruik te verminderen omwille van de mentale gezondheid. Anderen vinden op social media wellicht de motivatie om de coronakilo’s er weer af te sporten!
Over dit onderzoek
Dit onderzoek is uitgevoerd in week 22 en 23 van 2020 onder het MediaTest Jongerenpanel. Het stageonderzoek is onderdeel van een afstudeerstage bij MediaTest ter afronding van de bachelor Communicatiewetenschap aan de Universiteit van Amsterdam. Aan het onderzoek werkten 258 jongeren mee in de leeftijd van 18-30 jaar. Meer weten? Vraag hier het rapport op
Over MediaTest
MediaTest is een marktonderzoeksbureau dat communicatie en media onderzoekt, meet en test. MediaTest voert zowel kwalitatief als kwantitatief onderzoek uit en helpt opdrachtgevers om hun communicatie effectiever te maken. Bij MediaTest heb je direct contact met inhoudelijke specialisten, die eerst veel vragen stellen en goed luisteren. Onderscheidend en met een warm hart voor jouw merk. En al 20 jaar altijd doeltreffend. Door onderzoek net even anders aan te pakken. Krachtiger. Voor het beste effect. MediaTest geeft communicatie kracht.